Over communicatie is al veel geschreven en ook veel onderzoek na gedaan. Want goed communiceren is een kunst, maar wel één waar je zelf invloed op hebt. Ook de psycholoog Timothy Leary heeft onderzoek gedaan naar dit onderwerp en heeft daarbij de Roos van Leary bedacht. Dit model geeft inzicht in communicatieprocessen. Zodat je bewust kunt kiezen voor jouw gedrag en daarmee jouw doel kunt bereiken.
Beinvloeden en acceptatie
Leary ontdekte dat er in het leven twee essentiële voorwaarden bestaan voor ieder mens:
– Beïnvloeding: iets teweegbrengen bij de ander en zorgen dat er rekening met je wordt gehouden.
– Acceptatie: gewaardeerd worden door de ander.
Deze behoeften vormen de basis van gedrag tussen mensen. En deze twee basisbehoeften zie je terug in de Roos van Leary. De verticale as geeft de mate van invloed aan. ‘Onder’ heb je weinig invloed en ‘boven’ geeft veel invloed. De horizontale as geeft de mate van (behoefte aan) acceptatie aan. Heb je veel behoefte aan acceptatie dan ben je meer ‘samen’. Heb je minder behoefte aan acceptatie, dan ben je meer ‘tegen’.
Het onderzoek van Leary wees ook uit dat: gedrag roep gedrag uit, soms gelijk en soms tegengesteld. ‘Boven’ roept ‘onder’ op en omgekeerd. Bijvoorbeeld: als iemand heel volgend is, neemt de ander een leidende rol op zich. Voor ‘samen’ en ‘tegen’ geldt dat zij eenzelfde reactie oproepen. Dus als iemand samen-gedrag vertoont, dan wekt dat samen-gedrag bij een ander op.
In de praktijk
Nu je dit weet kun je met het volgende rijtje bedenken hoe je gaat communiceren.
1. Doel bepalen: nagaan wat je wilt bereiken. Wil je ruzie, zoek dan ruzie, wil je aandacht, vraag dan aandacht. Het is jouw keuze.
2. Reactie voorspellen: bedenk wat volgens jou de reactie van de ander zal zijn.
3. Gedrag kiezen: aan de hand van de Roos van Leary kun je het gedrag kiezen waarvan je denkt dat het dichtst bij jouw doel zal komen. Denk hierbij aan boven/onder of omgekeerd en aan samen/samen of tegen/tegen.
4. In actie komen: let daarbij wel goed op de reacties zowel verbaal als nonverbaal. Misschien dat je bij punt 2 een foute voorspelling hebt gedaan en moet je daarbij jouw gedrag aanpassen om toch jouw doel te bereiken.
Op het eerste gezicht lijkt de Roos van Lear erg moeilijk, maar als je het in de praktijk brengt is het meestal verhelderend en effectief. Ik ben benieuwd naar jullie ervaring.